Marsze śmierci zyskały swą złowieszczą nazwę, ponieważ podczas ewakuacji wiele kobiet i mężczyzn naznaczonych różnymi chorobami, w wyniku wycieńczenia, braku jedzenia i wody przy bardzo złych warunkach klimatycznych nie przeżywało trudów wędrówki. Ci, którzy z powodu złego stanu zdrowia opóźniali ewakuację, byli eliminowani przez eskortujących ich esesmanów, po czym ich ciała spychane były do rowu. Setki ludzi straciło swe życie w tej ostatniej dla nich drodze.
By upamiętnić ludzi, na których dokonano w czasie tych marszów straszliwej zbrodni grupa miłośników historii zorganizowała Marsz Pamięci. Marsze te mają już kilkunastoletnią tradycję, jednak w tym roku po raz pierwszy odbędzie się marsz na trasie Pszczyna – Żory – Wodzisław Śląski. Podczas marszu organizowane będą spotkania przy mogiłach i historycznych miejscach pamięci.
- Od tamtych tragicznych wydarzeń minęło 80 lat, jednak pragniemy, aby organizowany Marsz Pamięci był przypomnieniem o świecie pogardy i nienawiści do drugiego człowieka oraz wzbudzeniem współczucia, empatii i zrozumienia tych tragicznych wydarzeń poprzez fizyczny przemarsz symboliczną trasą – mówi Tomasz Przybylski, jeden z organizatorów Marszu Pamięci.
Marsz Pamięci wystartuje w sobotę, 25 stycznia z Pszczyny. Do Żor uczestnicy dojdą około godziny 15:30 – wtedy też zaplanowano uroczystość przy tablicy upamiętniająca miejsce, w którym w latach 1942-1945 mieścił się niemiecki obóz Polenlager nr 95, przy ul. Męczenników Oświęcimskich.
Następnie w niedzielę, 26 stycznia o godz. 9:00 do kościoła pw. św. Apostołów Filipa i Jakuba w Żorach zostanie odprawiona uroczysta msza święta w intencji ofiar marszu ewakuacyjnego przez miasto Żory z obozu KL Auschwitz – Birkenau do Wodzisławia Śląskiego.
Po mszy uczestnicy Marszu Pamięci i wszyscy chętni udadzą się na cmentarz przy ul. Nowej, gdzie około godz. 10:15 odbędzie się uroczyste złożenie kwiatów przy zbiorowej mogile 23 więźniów KL Auschwitz poległych podczas marszu śmierci 17 stycznia 1945 r.
Następnie uczestnicy wymaszerują w stronę Wodzisławia Śląskiego. Po drodze, około godziny 11:30 zatrzymają się przy pomniku poświęconym 24 więźniom zamordowanym w Rogoźnej i Roju podczas marszu śmierci w styczniu 1945 r., który znajduje się przy ul. Wodzisławskiej w Roju, obok budynku dawnego przedszkola.